Marktkramen Haagse Markt

’s Lands grootste niet-overdekte markt aan de Herman Costerstraat in Den Haag is vernieuwd.

Algemene projectomschrijving
Er staan nu 532 nieuwe permanente marktkramen in 23 verschillende types. Marktkraam is eigenlijk niet het juiste woord. Het betreft voor het merendeel met een stalen rolluik afsluitbare opslagruimten met een standaard stramien van ongeveer 4 bij 4 meter en daarvóór een 2 meter uitstekende luifel waaronder de waren worden uitgestald. Een vaste tussenwand scheidt de kramen onderling. De tussenwanden zijn vrij van kabels en leidingen en kunnen daardoor makkelijk worden verwijderd wat de vrije indeelbaarheid vergroot. Boven de kramen ligt een doorgaande zolder die vanuit elke kraam bereikbaar is via een luik. Daar zijn de verschillende nutsvoorzieningen ondergebracht. Een klein deel van de kramen is helemaal open voor dagverkoop en onder een deel van die open kappen is een fietsenstalling aangebracht. Naast de standaard stramienbreedte van 4 meter komen er ook incidenteel stramienen van 2 meter en 5 meter voor, al naar gelang de gebruikseisen. Ook de diepte is incidenteel aan variatie onderhevig. De markt bevat dus verschillende types kramen, maar de strakke uitstraling is uniform.

Plaats van de thermisch verzinkte elementen


De gehele draagconstructie is thermisch verzinkt en in duplex geconserveerd. Ditzelfde geldt voor de goten, hemelwaterafvoeren en kabelopvoeren. De dak- en gevelbeplating en omkasting van de rolluiken kennen dezelfde conservering, zij het op een Sendzimir-verzinkte ondergrond. De rolluiklamellen zijn slechts elektrolytisch verzinkt en geconserveerd.

Technische aspecten


De constructie voor de 23 verschillende types marktkramen is zo uniform en eenvoudig mogelijk gehouden. De kramen bestaan uit spanten met in de gevel een HEA100 als kolom en achterin de kraam (of in het midden bij ruggelings gekoppelde kramen) een even brede IPE200. Door de IPE door te laten schieten tot de nok van het dak, ontstaat een relatief stijf spant door de koppeling van dakliggers IPE200 en de plafondliggers IPE160. De dakliggers kragen bij de voorgevel twee meter uit voorbij de kolom HEA100 om een luifel te vormen waaronder de koopwaar uitgestald kan worden. Bij de kramen die ruggelings gekoppeld zijn wordt de dwarsstabiliteit aan de zojuist beschreven spanten ontleend. De langsstabiliteit wordt ontleend aan schoren in de middenwand. Bij de meeste overige kramen wordt ook de dwarsstabiliteit aan schoren in enkel tussenwanden ontleend, in combinatie met een windverband. Bij de open kramen tot slot is er sprake van ongeschoorde raamwerken. Om dit mogelijk te maken zijn daar beide kolommen van het spant IPE 200. Om opwaaien te voorkomen is de lichte staalconstructie op een relatief zware fundering op staal bevestigd. De dak- en gevelhuid bestaan uit geprofileerde staalplaat.

Beschrijving conserveringssysteem


De keuze van de conservering stond geen moment ter discussie: op een markt die om de dag geopend is, wil men de onderhoudstermijn maximaal hebben. Onderhoud betekent immers tijdelijk geen verkoop. Op een markt is bovendien de belasting van de constructie groot. Straten worden regelmatig schoongespoten, mechanische beschadigingen komen regelmatig voor bij de bevoorrading. Dan is het een veilig idee dat de constructie, zelfs bij een beschadiging van het conserveringssysteem via kathodische bescherming toch veilig is. Ook de hemelwaterafvoeren en kabelopvoeren zijn om dezelfde reden in duplex uitgevoerd, waarbij ook het inwendige van de kokers optimaal beschermd is. Bovendien is er op deze wijze niet alleen in onderhoud, maar ook in esthetisch opzicht een eenheid ontstaan. Dit wordt nog versterkt door dak- en gevelbeplating en rolluiken die – weliswaar Sendzimir resp. elektrolytisch verzinkt- een vergelijkbare coating hebben gekregen.

Opdrachtgever:
Gemeente Den Haag, Dienst Stadsbeheer, afdeling Markten (NL)

Hoofdaannemer:
Wallaard Noordeloos, Noordeloos (NL)

Staalbouwer:
Buyk Constructies, Hardinxveld-Giessendam (NL)

Architect:
Ingenieursbureau Den Haag, Den Haag (NL)

Studiebureau:
Movares, Utrecht (NL)

Oplevering:
oktober 2015

Fotograaf:
Jan Florisson, Rick Keus, Vincent Hartman en onbekend