Uitkijktoren De Onlanden

Uitkijktoren De Onlanden is een bescheiden landmark in het open landschap; herkenbaar, maar wel passend bij de omgeving.

Natuurgebied De Onlanden ligt ten zuidwesten van de stad Groningen. Om de beleving van dit waardevolle natuurgebied te versterken, heeft Natuurmonumenten hier een uitkijktoren gebouwd. Vanaf de toren heb je een prachtig uitzicht en kun je de ontwikkeling van de nieuwe natuur goed volgen. Praktisch gezien is bouwen met thermisch verzinkt staal de goedkoopste keuze om een uitdagende constructie te kunnen realiseren. Echter de slankheid van de constructie en het onderhoudsvrije karakter zijn ook heel prettige eigenschappen van het materiaal, welke de opdrachtgever en de architect zeer aanspreken.

De grote ontwerpvrijheid van bouwen met thermisch verzinkt staal is aangegrepen om een spannende weg naar boven te creëren in plaats van de nadruk op het uitkijkpunt te leggen. Tijdens de wandeling naar boven heb je niet het gevoel in een toren te zijn, maar op een pad tussen de bomen. Onderweg naar boven krijgt de bezoeker op twee plekken -de kijkmomenten- meer informatie over het uitzicht. Op negen meter hoogte wordt het eerste kijkmoment bereikt. Op een bordes met uitzicht over het cultuurlandschap "Het Beeld" is informatie hierover te zien. Dan maakt de trap een flinke bocht en gaat verder omhoog naar het tweede kijkmoment, op 20 meter hoogte, richting "de nieuwe natuur" van de Onlanden. De laatste trap is een brede waar bezoekers ook even kunnen gaan zitten om van het uitzicht te genieten. Boven, op een hoogte van zo'n 25 meter, wacht een weids uitzicht over de Onlanden en richting Groningen.

In het ontwerp vormen de verticale hoofddraagconstructie en de trap samen één vloeiende en doorlopende beweging. Grote driehoekige houten vlakken bedekken de zijkanten en onderkanten van de trap en vormen de toren tot een speelse, vloeiende vorm. Het hout is afkomstig van een lokaal bosperceel van Natuurmonumenten. Tijdens de klim naar boven heb je soms volledig uitzicht en op andere plekken wordt het zicht juist beperkt. Doordat het hout in de vorm van lamellen is toegepast, zijn de vlakken nooit helemaal dicht.

ZEKER ZINK
 
Opdrachtgever:
Natuurmonumenten, 's Graveland (NL)
 
Hoofdaannemer:
Bouwbedrijf Doornenbal, Appelscha (NL)
 
Staalbouwer:
Van der Kamp Kornhorn bv, Doezum (NL)
 
Architect:
Ateliereen Architecten, Eindhoven (NL)
 
Studiebureau:
ABT Wassenaar, Haren (NL)
 
Bouwtijd:
2017
 
Fotograaf:
Andries de la Lande Cremer / Ateliereen architecten