Verbindingsknopen Stadshoutpaviljoen Amstelpark

Eerste permanente bouwwerk van Stadshout, een organisatie die hout van stadsbomen zinvol wil gebruiken

Het Stadshoutpaviljoen staat op een open plek in het Amstelpark waar de gemeente een ontmoetingsplek wenste voor voorstellingen, feestjes, huwelijksfoto’s en dergelijke. In het park dat voor de Floriade van 1972 is aangelegd staan al verschillende interessante paviljoens en kunstwerken. Dit paviljoen is het eerste permanente bouwwerk van Stadshout, een organisatie die hout van stadsbomen zinvol wil gebruiken. Het werd geconcipieerd in vers, niet voor-gedroogd hout van iepen uit Amsterdam.

Het ontwerp speelt in op de locatie, een open plek in het volgroeide park. Het bevindt zich naast en gedeeltelijk op een bestaande ronde vijver met een achthoekige rand waar het dak zich in spiegelt. Het paviljoen is alzijdig gericht met een hogere kant naar het westen waar het publiek zich zal bevinden tijdens voorstellingen. De met gelaagd glas bedekte driehoeken in het midden en aan de korte kanten laten gefilterd licht door zoals bij een open plek in het bos. De basis is van beton met een driehoekige houten podiumvloer, de draagconstructie is van gezaagde iepenbalken met verzinkt stalen knooppunten en de dakbedekking van zink en glas.

Stadsbomen worden voor het transport meestal op 5 tot 6,5m lengte afgezaagd. Het paviljoen heeft echter een groter dak. Er is voor gekozen de balken niet te stapelen maar in dezelfde hoogte door te koppelen en zo ook de lichte knik in het dakvlak te maken. Aangezien deze knik precies bij het maximale moment zit ontstaan er grote krachten in het stalen kruis. Omdat er bovendien gewerkt wordt met ongedroogde balken kan er sprake zijn van 8% lengte- krimp wat door een schuivende verbinding opgenomen kan worden. Daarom liggen de balken op dwarsplaatjes die de krachten opvangen en beweging en krimp toelaten. De knooppunten komen drie keer voor in het dakvlak, waarbij er voor is gekozen om de V-kolommen op een andere plek aan te sluiten. De kruizen zijn gesneden uit 15mm dikke staalplaten op basis van 3D tekeningen met de juiste hoeken van de elkaar onder 85gr. kruisende balkvlakken. Ze zijn thermisch verzinkt bij Coatinc, Groningen conform EN ISO 1461.

De sleuven in het hout zijn breder dan 15mm voor passing en krimp met afschuiningen voor de lasnaden. Voor het verzinken zijn de elk ruim 600kg wegende gelaste kruizen eerst op maatafwijkingen gecontroleerd. Er is voor thermisch verzinken gekozen vanwege de duurzaamheid buiten bij een ontwerp-levensduur van 25 jaar. Bovendien past het gebloemde blauwgrijze zink uiterlijk van de kruizen, waarvan de onderplaten in het zicht blijven, goed bij het vergrijzende hout. Ook het dakvlak is met zink bekleed wat aansluit bij bestaande bouwwerken in het park.

Bij de montage met een grote kraan werden de lange en korte balken op de grond in de kruizen geschoven waarbij ook een secundaire balk diagonaal op het geheel aansluit. De RVS schroefdraden door de balken en de platen heen dienen als borg en hebben een losse passing met het zink. De kap werd vervolgens in zijn geheel opgetild, de V- kolommen met verzinkt stalen boven- en onderpunten werden er in geschoven en het geheel werd naar het betonnen podium gehesen. Vervolgens werd na het in positie zakken van het geheel en enige krimp/ zetting het dak gemonteerd en afgewerkt met glas en zinkbanen.

Opdrachtgever:
Gemeente Amsterdam (NL)
 
Hoofdaannemer:
 
 
Staalbouwer:
Ovec Multiservice, Amsterdam (NL)
 
Architect:
Architectenburo Florian Eckardt, Amsterdam (NL)
 
Studiebureau:
Pieters Bouwtechniek, Haarlem (NL)
 
Bouwtijd:
januari 2015
 
Fotograaf:
Elizabeth Nurre/ Florian Eckardt