Zonnepaneelschermen Europagebouw

Een scherm van zonnepanelen wordt zowel op de oude als de nieuwe dakdelen van het gebouw aangebracht en symboliseert zo de link tussen heden en verleden. 

Als gevolg van de uitbreiding van de Europese Unie in 2004 is de Raad van de Europese Unie in zijn Justus Lipsiusgebouw krap behuisd geraakt. De goedkeuring van het Verdrag van Nice, naar aanleiding waarvan is besloten voortaan alle sessies van de Europese Raad in Brussel te houden, leidt ook tot andere bouwzorgen. Om aan deze zorgen tegemoet te komen, heeft lidstaat België de Raad voorgesteld om blok A van het gebouwencomplex ‘Résidence Palace’ beschikbaar te stellen, en hiervan de toekomstige hoofdzetel van de Europese Raad en van de Raad te maken.

Tegenwoordig maken de originele gevels van het Résidence Palace, net als de hallen en gangen op de begane grond, deel uit van het beschermd erfgoed.

Conform de stedenbouwkundige regelgeving zijn er aan de noordoostzijde twee nieuwe gevels aangebouwd, waarmee het "L"-vormige gebouw zijn huidige “kubus”-vorm kreeg. De buitenruimte, die zo werd omgetoverd tot een atrium dat beschermt tegen het stadse stof, omvat de hoofdingang en de nieuwe aanbouw in de vorm van een lantaarn met daarin de nieuwe conferentiezalen.

De vorm van deze aanbouw volgt de minimaal vereiste oppervlakte van elke conferentiezaal of andere zaal: van de persruimte op etage +1, tot aan de kleinste eetzaal voor 50 personen op etage +11, met en passant de vergaderzalen op de etages +3, +5  op +7, en de grote eetzaal voor officiële diners op etage +9. Elke etage in deze aanbouw heeft een elliptische vorm van verschillende afmetingen maar met telkens hetzelfde centrum en dezelfde hoofdas. 

De structuur van dit gebouw is strikt symmetrisch, ook al lijkt dat op het eerste gezicht misschien niet zo.

De buitenkant van de nieuwe dubbele gevel, samengesteld uit een reeks oude houten raamkozijnen met kristalhelder glaswerk (afkomstig uit verschillende Europese landen), zorgt zowel voor een akoestische buffer tegen het verkeerslawaai in de Wetstraat als ook voor een eerste thermische isolatielaag voor het gematigde binnenklimaat in het atrium.

In Europa zullen de energieprestaties van een groot aantal ramen van oude gebouwen, onder invloed van de ontwikkeling van de Europese voorschriften op energiegebied, de komende jaren immers verder worden verbeterd. Als gevolg daarvan zullen miljoenen nog bruikbare oude houten kozijnen worden vervangen door nieuwe, beter isolerende kozijnen met dubbele beglazing. Een deel van deze oude kozijnen komt dus beschikbaar voor renovatie en hergebruik in het kader van het project. Op deze wijze wordt deelgenomen aan de duurzame ontwikkeling.

In dit opzicht vormt de nieuwe gevel een even praktische als filosofische verklaring voor hergebruik van deze traditionele bouwelementen, waarin de culturele diversiteit van de Europese Gemeenschap tot uitdrukking komt.

De Raad heeft daarnaast de wens geuit dat het gebouw in alle opzichten een voorbeeld wordt op het gebied van duurzame ontwikkeling. Deze wens wordt vertaald in een aantal aspecten van het architectonische en technische ontwerp, waarvan vooral een “scherm” van zonnepanelen voor de opwekking van elektriciteit zichtbaar is. Dit scherm wordt op alle daken van het toekomstige gebouw aangebracht: zowel op de oude als op de nieuwe delen, en symboliseert zo eveneens de lijn tussen het verleden en de toekomst.

Plaatsing thermisch verzinkte elementen.

De dragende structuur van de “zonnepaneelschermen” is geheel van thermisch verzinkt staal.

Het gaat om een structuur van vierkante pilaren van 10 cm aan de zijkant op een modulair frame van 5m40 die een ‘zwevende’ bodemplaat steunen op meer dan 50 m hoogte gemeten vanaf straatniveau. De vloerconstructie, een platform voor toegang tot de panelen voor onderhoud, is ook van thermisch verzinkt staal met vlonderelementen.

Technische aspecten.

De structuur is van het staaltype S355 JR voor de buizen van de pilaren en liggers van 100x100x100mm en van staaltype S235 JR voor de profielen UPN 160.

De dragende constructie voor de zonnepanelen, die onder een hoek van 30° optimaal gepositioneerd zijn ten opzichte van de zon, is gemaakt van driehoekige elementen met een spanwijdte van 5m40.

Waarom thermisch verzinken?

Aangezien de constructie voortdurend aan onbestendige weersinvloeden wordt blootgesteld, was de keuze voor thermisch verzinken snel gemaakt. Bovendien is de hele structuur ook geverfd, over de thermische verzinking heen.

Opdrachtgever:
Belgian Public Buildings Agency, Brussel (B)
 
Hoofdaannemer:
 
 
Staalbouwer:
AM IMW-IBO, Tessenderlo (B)
 
Architect:
Samyn and Partners, architects & engineers, Brussel (B)
 
Studiebureau:
Samyn and Partners, architects & engineers, Brussel (B)
 
Bouwtijd:
2016
 
Fotograaf:
Marie-Françoise Plissart, Quentin Olbrechts, Union Européenne